Kırgızistan’ın güneyinde, Kırgız-Özbek çatışması olarak lanse edilen, esasında mafya grupları arasında çeşitli provokasyonlar sonucu çıkarak büyüyen şiddet olayları yaşanırken birçok kişi, olayların Özbekistan’a sıçrayıp sıçramayacağını merak ediyor, Orta Asya’nın iyice kaosa sürüklenmesinden endişe ediyordu. Özbekistan’ın olaylara sağduyu ve ustalıkla yaklaşması olası bir krizin önüne geçti.
Kırgızistan’da yaşanan olaylardan kaçan halka Özbekistan’ın kapılarını açması, intikam duygusuyla Kırgızistan’a girmeye çalışanları engellemesi, ihtiyaç sahiplerine yardımların ulaştırılması gibi konularda Özbekistan hem uluslararası toplumun hem de mültecilerin beklentilerini fazlasıyla karşıladı. Öte yandan toplumsal olaylarda kitleleri yatıştıracak mesajların önemi de göz önünde bulundurulduğu zaman, Özbek lider İslam Kerimov özellikle de Kırgızistan referandumu öncesinde olayları sakinleştirmek adına son derece olumlu mesajlar verdi.
Kerimov’un, olayların bir Özbek-Kırgız etnik çatışması olmadığı, kin ve intikam duygularıyla hareket edilmemesi aksine olaylara temkinle yaklaşılması gerektiği ve en önemlisi, binlerce yıldır yan yana yaşayan Kırgız ve Özbeklerin sorunları ortak bir dille, sorunları beraber aşacağı yönünde verdiği mesajlar şu anda bölgenin en çok ihtiyaç duyduğu sözler.
Kırgızistan’da internet üzerinde yayınlanan bir gazetede “Başkan Kerimov sayesinde geniş çaplı bir savaşın tahminen önüne geçildi” ve İslam Kerimov’un vermiş olduğu birlik mesajları için “hem Özbekistan’da hem de ülkemizde [Kırgızistan] en göz önünde yerlere kazınmalı” ifadeleri aslında Özbekistan’ın olaylardaki rolünü özetliyor. Eğer Kerimov popülist bir yaklaşım sergileyerek halkı galeyana getirseydi Orta Asya kana bulanabilirdi.
Kırgızistan geçici hükümetinin lideri Roza Otunbayeva’nın yemin töreni için Kırgızistan’a giden Dışişleri Bakanı Davutoğlu Özbekistan’ın kriz süresince sergilemiş olduğu bu rolüne vurgu yaptı. Bakan Davutoğlu, dost ve kardeş olarak tanımladığı Özbekistan’ın lideri İslam Kerimov’un Kırgızistan’ın güneyinde yaşanan şiddet olaylarına ilişkin sağduyulu bir yaklaşım sergilediğine dikkat çekti. Şiddet olayları nedeniyle Kırgızistan’dan göç eden halka kapılarını açarak elinden gelen her türlü yardımı sunan Özbekistan’ın Kırgızistan’la bir dayanışma sergilemesi Davutoğlu’nun üzerinde durduğu noktalardan bir tanesi oldu. Başta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi olarak Özbekistan’ı takdir ettiğini belirten Davutoğlu, Özbekistan’ın rolünü her platformda gündeme getireceğini açıkladı.
Aslında Kırgızistan’da yaşanan bu felaketten güzel şeyler de çıkmadı değil. İki ülkenin tarihinde yaşanan birtakım olaylar nedeniyle ilişkiler istenilen düzeyde olamamıştı. Otunbayeva’nın Dışişleri Bakanlığı yaptığı dönemde Özbek lider Kerimov’la ilişkileri de benzer düzeydeydi. Aradan geçen sürede Özbek lider Kerimov’un Kırgızistan’a destek vermesi, Otunbayeva’nın da Kerimov’u arayarak teşekkürlerini bildirmesi Kırgız-Özbek ilişkilerinde yeni bir sayfanın açılmasına vesile oldu.
http://globalyorum.com/inc/newsread.asp?readid=2835
